Vrijdag, 4 november 2011 (vervolg)
Onderweg naar Tinerhir (Tinghir) stak er een zandstorm op, gelukkig reden we meestal net achter de stofwolken aan, maar soms werden we er ook door ingehaald. We hebben het rustig aan gedaan om zicht te kunnen houden op de weg.
Vooraan in de stad Tinghir vonden we camping Ourti, die we hadden uitgezocht. Hier stonden we weer alleen op de camping.
We waren vroeg en we hebben twee uur, onder het genot van een kopje thee, achter de internet-pc in het restaurant van de camping gezeten. Opnieuw is het ons niet gelukt onze website te updaten. Verder hebben we veel tijd doorgebracht met pogingen om een e-mail naar de kinderen te sturen. We weten niet eens of dat wel gelukt is.

De volgende ochtend hoorden we van de campingbeheerder dat die nacht in de Hoge Atlas sneeuw was gevallen en dat in heel Marokko regen was gevallen, behalve op de vlakte waar wij zaten.

Tinghir, sneeuw in de bergen van de Hoge Atlas

Het was de hele nacht al onrustig geweest naast de camping. Er ligt daar een grote souk en die werd de nacht en de vroege ochtend bevoorraad voor een grote beestenmarkt. Op zondag zou het offerfeest (meerdere dagen) beginnen en dan worden er vooral geiten en schapen geslacht. Deze dieren werden op deze zaterdag in grote aantallen verhandeld. We zijn even over de markt gelopen, maar het bleef hard waaien en het stof, dat daar constant werd opgeworpen door de dieren, handelaren, publiek en vrachtwagens, bemoeilijkte de ademhaling.

Souk in Tinghir	Souk in Tinghir

Souk in Tinghir	Souk, schaap op auto sjorren

's Middags zijn we naar het stadje gelopen, want we moesten inkopen doen. Tijdens het offerfeest wilden we genoeg eten en drinken in de auto hebben. We waren gewaarschuwd dat de winkels, e.d. tijdens het offerfeest gesloten zouden blijven. In het centrum van Tinghir vonden we een bank met flappentapper en we dronken er eerst een kopje thee. Op de terugweg deden we onze inkopen en aan het eind van de middag waren we weer terug op de camping.

Vlak daarna kwamen er vier terreinwagens met Fransen en Belgen de camping op rijden. Het waren ervaren Marokko-gangers. Van één van hen kregen we nog wat tips voor de volgende dagen, als we richting "Erg-Chebbie" zouden rijden. Even later kwam er nog een Duitser met een Defender binnen. Ook met hem hebben we gesproken. Hij bleek de laatste keer ook op Willy's Treffen in Mendig geweest te zijn. Zijn gezicht kwam Rob in ieder geval bekend voor. We hebben afgesproken volgend jaar, als we nog niet in Amerika zouden zitten, elkaar dan weer in Mendig te ontmoeten.
's Avond hebben we weer in de auto gezeten vanwege het koude weer en de harde wind.

Zondag, 6 november.
We waren eigenlijk van plan, vanwege het slechter wordende weer, verder te rijden, maar er was in de bergen geen nieuwe sneeuw gevallen zover wij konden zien en de wind was grotendeels gaan liggen. Daarom besloten we bij ons oorspronkelijke plan te blijven en nog wat langer in Tinghir te blijven.
We hebben heerlijk in de zon gezeten, gelezen en ons reisdagboek bijgehouden.
Aan het eind van de middag zijn we nog even op het internet wezen kijken om te zien of we reacties hebben gehad op de e-mail die hopelijk bij de kinderen is aangekomen. Het bleek dat onze mail niet verzonden was en dat een concept nog gedeeltelijk klaar stond. We mochten nu op een modernere pc werken en daarmee ging het e-mailen ietsje beter. Het is deze keer eindelijk weer eens gelukt een e-mail te verzenden.

Maandag, 7 november 2011.
We hebben geluierd en zitten lezen. De nachten waren koud hier op 1600 meter hoogte, de verwarming ging 's avonds in de auto aan. Op één dag na stonden we weer alleen op de camping.

Dinsdag, 8 november 2011.
Het volgende toeristisch hoogtepunt was een doel voor vandaag. Vanuit Tinghir was het niet ver rijden. We gingen naar de Todra-kloof. Net als de Dades-kloof was dit een smal rivierdal door de bergen heen. De rit er heen was deze keer wat minder mooi, maar het dal was een stuk imposanter.

Onderweg	Onderweg

Langs de rivier de Todra

De Todra-rivier	GeoCruiser in de Todra-kloof

Todra-kloof	Todra-kloof

Todra-dal	Todra-dal

Nadat we door de smalle Todra-kloof zijn gereden, zijn we weer omgedraaid en reden we via Tinghir door naar Merzouga. We reden binnendoor naar Erfoud. We hadden gelezen dat die weg goed zou zijn en dat er weinig verkeer was. De informatie klopte.

Bedoeïnetent	Tussen Tinghir en Erfoud

Toearegtent	Stoppen ... echt niet

In Erfoud staken we door naar het begin van een piste die ons via een omweg naar Erg-Chebbi zou leiden. Er was op een gegeven ogenblik niet één spoor, maar er liepen soms tien sporen naast elkaar. Onze navigatie-apparatuur hielp ons het goede spoor te vinden. Erg-Chebbi zijn de meest noordwestelijke stuifduinen van de Sahara.

Op weg naar Erg-Chebbi

GeoCruiser onderweg naar Erg-Chebbi	GeoCruiser onderweg naar Erg-Chebbi

Vele sporen leiden naar Erg-Chebbi

Erg-Chebbi

Erg-Chebbi

Bedoeïnetent

Erg-Chebbi

Erg-Chebbi

Bij Erg-Chebbi zijn we een stukje de duinen in gereden. Dat deden we meer om wat foto's te maken, dan om er doorheen te boenderen en onszelf vast te rijden. We vinden het erg mooi daar, maar om ons nu opzettelijk in moeilijkheden te brengen, dat gaat ons wat ver. We hebben de spullen bij ons, zoals schep en zandplaten, zodat we ons zelf uit het zand kunnen bevrijden, als het echt nodig zou zijn. Als we met andere 4x4 auto's zouden samen rijden, dan kun je nog eens gek doen en jezelf proberen vast te rijden in het zand. Iemand anders kan je dan met een sleeplint weer lostrekken.

GeoCruiser in Erg-Chebbi	GeoCruiser in Erg-Chebbi

Net niet vast gezeten	GeoCruiser in Erg-Chebbi

Omdat we via een weinig gebruikte steenpiste naar Merzouga reden, werden we nauwelijks lastig gevallen door souvenirverkopers en andere verkopers. Dat was een hele verademing.
We hadden een camping gekozen in Merzouga en deze lag tegen de zandduinen van Erg-Chebbi aan. De camping hoort bij Kasbah Mohayut en op het achterterrein van de camping kon je op een dromedaris klimmen voor een rondrit, uiteraard tegen betaling. Vooral ritten bij zonsopgang en zonsondergang zijn er populair. De duinen krijgen dan mooie lange schaduwen en de kleuren zijn dan op z'n mooist.
Wij hebben ons niet aan een ritje op een dromedaris gewaagd, want Rob was bang dat zijn zeeziekte hem parten zou gaan spelen.

Kasbah Mohayut	Dromerdarissen bij de camping

Schepen der woestijn in ruste

Camping Mohayut	Camping Mohayut

De voorzieningen op de camping waren matig, maar de prijs was er ook naar. Maar slechts één zittoilet en dan zonder deur, dat hadden we nergens anders meegemaakt.

De temperatuur was hier wat beter dan in Tinghir, maar het lijkt dat de winter definitief z'n intrede heeft gedaan.

Na dit bezoek aan Merzouga en Erg-Chebbi hebben we eigenlijk de belangrijkste plekken bezocht, die we wilden bezoeken. We hadden geen zin om langer ergens te blijven, omdat de avonden donker waren en de temperatuur ons in de auto hield.

We zijn er achter gekomen dat we het heel leuk vinden om een piste te rijden en dat de GeoCruiser daar prima bij voldeed. We zijn echter geen mensen die dagen pistes rijden om pistes te kunnen rijden.
Met deze reis hebben we bereikt wat we wilden bereiken. We weten nu hoever we in onze voorbereidingen voor de reis naar Amerika staan. We weten wat de auto kan en wat wij kunnen. We weten nu wat de grenzen zijn. We vinden Marokko een mooi land, maar we hebben het gezien. Daarom hebben we besloten niet tot eind november in Marokko te blijven, maar vanaf Merzouga richting de ferry te rijden en huiswaarts te keren.

Woensdag, 9 november 2011.
Langs een korte piste reden we naar de asfaltweg bij Merzouga en reden we terug naar Erfoud. Vanaf Erfoud reden we in de richting van Meknes. Onderweg stonden om de honderd meter soldaten of politieagenten. In steden waren er nog meer. Er waren feestelijkheden gaande en er werd op straat muziek gespeeld. Overal stonden veel mensen langs de wegen en waren de wegen versierd met veel Marokkaanse vlaggen. Hier en daar was de weg opnieuw geasfalteerd, waren nieuwe strepen op de weg getrokken, paaltjes opnieuw geschilderd, enz. Zelfs al het afval wat je anders overal ziet, was opgeruimd.
We reden meerdere keren kolonnes dure auto's met politiebegeleiding tegemoet. Later hoorden we dat de koning op deze dag deze streek bezocht. Waarschijnlijk zat hij in een van de afgeschermde auto's. Het was de laatste dag van het offerfeest; op deze dag wordt ook gevierd dat Marokko zich heeft bevrijd van de Fransen en er wordt gevierd dat de Marokkanen de Westelijke Sahara hebben veroverd. Op deze drievoudige feestdag bezoekt de Marokkaanse koning iedere jaar een andere streek in zijn land.

Erfoud versierd	Erfoud versierd

Erfoud, muzikanten	Erfoud, muzikanten

Het was een gekke dag. We vertrokken vanuit een hete Sahara en op gegeven ogenblik reden we door de Hoge-Atlas tussen besneeuwde toppen door. In de Midden-Atlas reden we over wegen die van sneeuw waren vrijgemaakt. De winter was dus echt begonnen. Aan de vele Marokkanen, die als gezin elkaar liepen te fotograferen in de sneeuw, kon je zien dat de winter erg vroeg begonnen was.
Wij zien liever sneeuw op een mooie kalenderfoto, dan dat we zelf die kalenderfoto's kunnen maken. Dus we waren extra blij met ons beslissing huiswaarts te keren.

Rivier de Ziz	Stuwmeer in de Ziz

Sneeuw in de Hoge Atlas	Sneeuw in de Hoge Atlas

Sneeuw in de Hoge Atlas	Sneeuw in de Hoge Atlas

Sneeuw in de Midden Atlas	Sneeuw en ijs in de Midden Atlas

Net voor donker en een stukje onder de sneeuwgrens vonden we een camping in Azrou, dit was camping Amazigh. We stonden er in een boomgaard, dus er was veel schaduw. Maar met de temperaturen in deze tijd van het jaar, was schaduw niet dat wat we zochten. Opvallend is dat de bomen, zelfs boven de 1000 meter hoogte, half november nog volop in blad staan.
Op deze camping liepen minstens 6 katten rond en natuurlijk stonden die al miauwend tijdens het eten koken en onze maaltijd te bedelen.

Donderdag, 10 november 2011.
We hadden het al eens eerder op een camping gezien dat het douchewater met houtkachels werd verwarmd. Op deze camping stond een boiler die met hout werd gestookt. Het douchewater aan de herenkant deed het geweldig, maar aan de dameskant was er alleen maar ijzig koud water.

Camping Amazigh	Houtgestookte doucheboiler

Van Azrou reden we via Meknes naar het noorden, naar de Middellandse Zeekust. Onderweg kochten we nog wat souvenirs voor de kinderen en onszelf. Aan het landschap en de dorpen en steden kon je zien dat we het armere achterland verlieten. Bij Tetouan aan de kust vonden we in Martil een camping. Toiletvoorzieningen op deze camping "Al Boustane" waren bar slecht en de prijs veel te hoog. De enige zittoiletten waren de invalidetoiletten. Er waren echter geen andere campings in de buurt.

Van Meknes naar Ceuta	Van Meknes naar Ceuta

Van Meknes naar Ceuta	Camping in Martil

Buren naast ons kwamen uit Polen en Litouwen. Zij waren naar West-Sahara, Mauretanië en Mali geweest. De Pool (Krzysztov) was geïnteresseerd in de opbouw van onze auto (hij gaat zelf een klapdak maken) en een ander wilde van alles weten over onze HZJ78. Beiden hebben een visitekaartje van ons.

Vrijdag, 11 november 2011.
We zochten nog een flappentapper om genoeg Dirhams te kunnen kopen, zodat we de brandstotanks vol konden tanken. Bij de meeste tankstations in Marokko kun je nog niet electronisch of met credit card betalen. De diesel is in Marokko ongeveer €0,50 per liter goedkoper dan in Spanje. Dus met een voorraad van 270 liter valt er voor ons veel geld te besparen.

Van Martil naar Ceuta	Van Martil naar Ceuta

Bij Ceuta aangekomen, lieten we ons niet aanhouden door allerlei mannen, die geld aan ons wilden verdienen. We reden direct door naar de douaneloketten, waar we ons uitreispapieren moesten inleveren en onze paspoorten moesten laten afstempelen. Daarna reden we naar de volgende douanepost, hier moesten de achterdeuren van de auto worden geopend. Een douanier wilde weten wat voor een contraptie (flesopener) op de achterkast was gemonteerd en we moesten die kast, met de toilet er in, openen.

Flesopener in GeoCruiser

Na deze controle in de auto werd de onderkant van de auto uitgebreid onderzocht. De afschermplaten (skid plates) onder de auto geven genoeg ruimte om er smokkelwaar op te vervoeren. Alles werd goed bevonden en we mochten verder. Bij de douane moesten we het formulier laten afstempelen dat op de heenweg bij de invoer van de auto in Marokko is ingevuld. Nu werd de auto weer uitgevoerd en daarvan zou dit afgestempelde formulier het bewijs vormen. Dit formulier moeten we een volgende reis naar Marokko in ieder geval meenemen, dan hebben we altijd het bewijs bij ons, dat we de auto weer mee naar huis hebben teruggenomen.

We mochten Marokko verlaten.