Dinsdag, 25 oktober 2011,
Het werd opnieuw een mooie dag en temperaturen kwamen ruim over de 30° C. heen en de nachten waren nog lekker aangenaam.
Het was rustig op de camping. De vorige dag hebben de drie groepen kampeerders de camping verlaten en er zijn er geen andere bezoekers voor teruggekomen. We hebben de tijd voor onszelf genomen en hebben wat boodschappen gedaan en we hebben veel gelezen. Tijdens onze dagelijkse wandelingetjes hebben we steeds dezelfde man van ons moeten afschudden, want hij allerlei plannetjes voor ons om geld aan ons te verdienen. Dat hebben we steeds weer netjes afgehouden.

Onze derde en laatste avond op de camping werd het weer een stuk drukker een andere groep Franse campers (sommigen noemen het tubs) vulde een deel van de camping en er kwam een groep Italianen in 4×4 auto's, allemaal LandCruisers. Dit was een club die een georganiseerde tour door Marokko deden en veel offroad reden. De tourleiders, in de enige Troopie van deze club, waren erg geïnteresseerd in ons klapdak en ze kwamen zich bij ons laten voorlichten. Bijzonder aan hun Troopie was dat het een benzine-uitvoering was. De eerste die we ooit gezien hebben. De tourleider heeft ons nog wat tips voor routes gegeven en verteld welke gesloten was wegens grensirritaties met Algerije.

We zijn nu twee weken in Marokko. Dagelijks wordt je overvallen door de regelmatig terugkerende oproep tot gebed. In sommige plaatsen overstemmen de luidsprekers elkaar. En als er een oproep begint dan lijkt het soms of er een sirene afgaat, we schrikken ons dan een hoedje. In sommige plaatsen worden de verschillende oproepen tot gebed anders vorm gegeven dan in andere plaatsen. Meestal duurt een oproep een paar minuten, maar soms duurt het langer dan een half uur. De eerste oproep begint steevast 's ochtends om een uur of vijf. Dan draaien we ons nog een keer om en steken we onze hoofd onder onze kussens; lekker warm.

woensdag, 26 oktober
Tata hadden we wel gezien, dus reden we verder. We wilden naar Foum-Zguid, dat is een uitvalsbasis voor een paar lange steenpistes. Vanuit Tata is dat ongeveer 155 km over een mooie asfaltweg. Wij kozen voor een andere route, een omweg via Targannt. Volgens de kaart zou deze route na de afslag van de hoofdweg beginnen met asfalt en dan overgaan in steeds moeilijker begaanbare steenpistes.
Maar eerst moesten we de auto nog even aftanken. In het tankstation stond een erg zeldzame 6×6 aangedreven Steyr-Puch met Frans kenteken, we hebben ze complimenten gemaakt wegens hun voortuig. Bij de politiepost vroegen we welke uitvalsweg we moesten inslaan. De twee agenten voelden zich beiden erg gewichtig en hebben hun best gedaan het ons zo goed mogelijk uit te leggen.

Steyr-Puch 6×6	Waterput

De omweg via Targannt was vanaf het eerste begin zwaar rijden en de snelheid kwam in het begin niet hoger dan twintig km/uur. Rob voelde zich achter het stuur gelijk in zijn element. We reden door verschillende kleine dorpen en de bevolking zwaaide er steeds hartelijk, vooral de kinderen liepen steeds uitbundig zwaaiend over straat. De streek waar we doorheen reden was kaal met hier en daar een boom of af en toe een palmenoase. Oudere huizen zijn hier gebouwd van gedroogde leemblokken, maar nu wordt er steeds meer met betonblokken gewerkt om huizen te bouwen. Veel huizen zijn niet afgebouwd of onafgewerkt. Waar in de dorpen de armoede duidelijk af te lezen valt, zie je steeds weer keurig afgewerkte, gepleisterde en geverfde moskeeën.
De steenpistes werden af en toe afgewisseld door rivierbeddingen of een klein stukje zandpiste. Het was hard werken achter het stuur, maar met de 4×4 ingeschakeld was dat geen probleem.

Steenpiste via Targannt	Steenpiste via Targannt

Steenpiste via Targannt	Steenpiste via Targannt

Tijdens een eetpauze onder een mooie grote boom controleerde Rob de reservewielen op de achterbumper. Hij zag dat vooral het wiel aan de rechterkant wat meer achterover helde. Bij controle onder de bumper bleek er een bout te zijn afgebroken en er waren een paar los getrild. Dit vroeg om direct ingrijpen. Rob heeft geprobeerd de twee loszittende bouten aan te draaien, maar het schroefdraad was al helemaal versleten en kapot getrild. Het lukte ook niet de bouten los te draaien zodat ze vervangen konden worden. Het leek er op dat bij de montage van de bumper men te zuinig was geweest met het gebruiken van vulringen. Hierdoor kon de draagarm te veel bewegen, waardoor breuk en slijtage snel kom optreden.

Te weinig vulringen	Breuk en slijtage

Mud Happens ....	Werk aan de winkel

Terwijl Rob onder de auto probeerde de bumper vast te zetten, hield Nettie de omgeving in de gaten. En ineens stonden er een gesluierde vrouw en kind in de schaduw van een boom naar ons te kijken. Ze groette niet en ze reageerde niet op onze groeten. Ze kwam wel iedere keer een stap dichterbij en ze bleef zwijgend kijken. Een uur later en even plotseling als de vrouw gekomen was, verdween ze weer. Weer een half uur later kwam er een bromfietser aangereden. Er stapte een man af en hij vroeg belangstellend of we problemen hadden. Ja dus, en hij kroop naast Rob onder de auto om te kijken wat er aan de hand was.
Ter plekke repareren lukte niet. We haalden een reservewiel en de Hi-Lift krik van de bumperarm en borgen deze in de camper op. Het beste was door te rijden naar een plaats met een garage waar een mecaniciën ons kon helpen.
De man gaf aanwijzingen voor het volgen van een spoor dat niet op de kaart stond. We bedankten hem hartelijk en namen afscheid van de man. Hij wilde nog voor ons uitrijden om de weg te wijzen, maar dat hebben we afgeslagen.

Steenpiste via Targannt	Sahara

GeoCruiser op de steenpiste bij Targannt	Cascade de Tissinnt

Na enige keren op een verkeerd spoor teruggekeerd te zijn, bereikten we tijdig de hoofdweg en konden we met een vaart van ca. 100 km Foum-Zguid en een camping net voor het vallen van de duisternis bereiken. De derde camping daar was de onze. Bij binnenkomst bestelde Rob brood voor de volgende ochtend en een mecaniciën. Beide bestellingen waren "geen probleem".
De camping is slechts voorzien van één douche en daarin zit ook de enige toilet. Dus dat vraagt af en toe veel geduld. Hoe verder je het binnenland ingaat des te minder worden de voorzieningen en ook de hygiëne op de campings. Maar de prijs voor een overnachting is niet zo hoog en je bent in Afrika, dus ...

Op donderdag, 27 oktober, stond om 9 uur in de ochtend de beheerder van de camping met de mecaniciën bij ons auto. De man bekeek ons probleem en vertelde ons dat de auto mee naar de garage moest. Dus we moesten ons kamp deels opbreken, dak dicht, luifel oprollen, e.d. De kampbeheerder reed met Rob mee en vier huizen verder waren we er al. De monteur stuurde ons direct door naar een bankwerker een straatje verderop, die de afgebroken bout er voor ons uitsloeg met een stuk gereedschap dat ter plekke werd gemaakt. Daarna reden we de auto weer terug naar de garage. Nu is garage een groot woord voor het hol waar hij werkte, maar de man wist wat hij deed. De garage had geen brug of geen smeerput, maar wel een plat gemaakte kartonnen doos waar de monteur op kon gaan liggen. Het stuk karton werd mee naar buiten gesleept en de man ging naast het karton onder de auto liggen.
Onderdelen had de man niet en de campingbeheerder sprong dan op de brommer om de onderdelen: bouten, moeren en ringen, te gaan kopen. Uiteindelijk zijn alle slechte bouten vervangen en is de bumper goed (beter) vast gezet. De mecanicien zei nog: "le système est bon". Dus de ophanging van de achterbumper was in wezen in orde. En daar houden we ons dan maar aan vast, hoewel hij het advies gaf om in de piste de reservewielen op het dak te leggen. Dat doen we dus niet, we zijn in Marokko om de auto met alles erop en eraan uit te testen voor onze wereldreis. En als "le système est bon", dan hangen we de reservewielen op de achterbumper. Onderweg zullen we regelmatig de bevestiging aan het chassis moeten controleren. Gaat het weer mis, dan kunnen we net als de vorige keer een reservewiel achter in de auto leggen en eventueel een rustiger route kiezen.
Na bijna twee uur was de auto klaar, het een en ander kostte 200 Dirham, dus dat was een koopje.

We besloten deze dag verder rustig aan te doen. Rob heeft nog wel de bedrading, die was losgemaakt, vastgezet en verschillende onderdelen en het reservewiel zijn teruggeplaatst. Nadat het rechter reservewiel op de beter bevestigde draagarm was vastgezet voelde het geheel veel steviger dan het ooit heeft gezeten. Met andere woorden in Lyon heeft men de bumper met de Franse slag vastgezet. De extra vulringen hebben dus inderdaad hun werk goed gedaan.

Garage in Foum-Zguid	Alles zit weer vast

We besloten de grote en zware Hi-Lift krik niet meer aan het reservewiel vast te zetten, maar in delen in de auto te leggen.
Voor alle zekerheid hebben we besloten de volgende dag eerst maar eens een gewone weg te kiezen voor we eventueel weer een piste gingen rijden en dan eerst eens bekijken hoe de achterbumper zich zou houden..
Hopelijk is hiermee een enerverend avontuur afgesloten.

Die avond aten we in het campingrestaurant een tajine. De smaak was goed en de hoeveelheid ook, maar het vlees wat erin zat, zou in Nederland als afval opzij gelegd worden. Dus daar waren we snel klaar mee. Hoe verder we van de grote steden komen, des te kariger worden de tajine-maaltijden en de prijzen blijven hetzelfde. Voor een fles water moesten we apart betalen en de muntthee ontbrak.

Vrijdag, 28 oktober
We hebben een erg onstuimige nacht gehad. Het heeft heel erg hard gewaaid en er zaten stormachtige windvlagen tussen. De wind stond recht achter onze camper dus op het hoogste deel als het dak is opgezet. Opvallend was dat het geen zand of stofstorm was. We waren blij dat we 's avonds het luifel al hadden opgerold, want die zou het waarschijnlijk niet hebben overleefd. We sliepen die nacht niet zo goed.
De rit voor deze vrijdag ging in de richting van Tazenakht, onderweg sloegen we af naar Agdez een stadje in de Vallei van de Drâa.

Onderweg naar Tazenakht	Onderweg naar Tazenakht

Bedoeïne-tenten	Zachtjes rijden en stuur goed vasthouden

In de bergen naar Agdez reden we langs een kopermijn, waar een stuwmeer boordevol afvalwater met chemicaliën lag opgeslagen. Het zag eruit dat dit een keer tot een milieuramp gaat leiden.

Kopermijn	Kopermijn, probleem?

Dromedarial Camel	Dromedaris

Onderweg naar Agdez

We hebben in Agdez een camping uitgezocht die bij een Kashba (kasteelachtig bouwwerk) hoorde. Het was een korte rit en de achterbumper heeft zich prima gehouden ondanks de gaten in het asfalt waar we onderweg eigenlijk te snel doorheen zijn gereden.

Camping Kashba de la Palmeraie	Camping Kashba de la Palmeraie met GeoCruiser

Zaterdag 29 oktober.
We hebben de wandeling naar het stadje gemaakt. Het was ongeveer 2,5 km lopen. We liepen voor een deel door een arme wijk van Agdez (Agdz). In het centrum aangekomen gingen we voor Nettie op zoek naar een kaftan. We wilden er een met de kleur indigo, de kleur van de Touaregs. Daar was dus niet zomaar aan te komen. Een eerste zaak waar we binnen gelopen zijn, had niet de goede kleur en de verkoper is naar een collega gegaan om daar te halen wat we zochten. Maar hij nam niet de goede kleur mee. Uiteindelijk maakten we hem duidelijk dat hij niet had wat we wilden kopen en we liepen verder. Een paar winkels verderop had ook niet wat we zochten en de eigenaar van die zaak liep met ons mee naar een andere winkel die ze dan wel zou hebben. Ook deze had niet de goede kleur, we liepen met die verkoper weer verder, want hij wilden ons graag helpen en de volgende zaak had ook niet de goede kleur. Intussen probeerde men ons allerlei andere kleuren kaftans te verkopen. Maar we hielden voet bij stuk.
Uiteindelijk een zaak of twintig verder en een uur later was er een zaak die er zelfs twee had in de goede kleur. We hebben er eentje van aangeschaft. Tijd voor andere dingen bekijken was er niet meer want we wilden voor de avondschemering weer bij de auto zijn.

Winkel in Agdez	Winkel in Agdez

Agdez winkelstraat	Berg bij Agdez

Markt in Agdez

's Nachts gebeurt steeds weer hetzelfde, overal waar we komen. Als het donker wordt dan worden de honden schijnbaar wakker. Om de haverklap (gek woord) beginnen de honden te blaffen of te huilen en dat gebeurt dan overal om je heen. Als de ene hond begint dan doen alle andere honden in de verre omtrek mee. Dat gaat dan de hele nacht door. Soms kun je er doorheen slapen, maar vaak lukt niet. Het is fijn dat we steeds in de beschermde ommuring van een camping kunnen kamperen want er zijn veel verwilderde honden die soms in roedels de omgeving kunnen onveilig maken. De herrie is dus niets tegen te doen en dan is de herrie van een waakhond of een verwilderde hond hetzelfde.

Een ander fenomeen in Marokko is de kat. Op iedere camping waar je komt, in ieder restaurant waar je eet, komen de katten tijdens het eten bij je bedelen. Dat is toch iets waar we aan moesten wennen.

Zondag, 30 oktober.
De camping in Agdez, waar we zaten, hoorde bij een kashba. Dagelijks worden daar meerdere groepen mensen rondgeleid. Deze dag hebben we ons daar voor aangemeld. In een uur tijd hebben we een uitgebreide bezichtiging meegemaakt. De hele kashba is opgetrokken uit stenen en gedroogde modderblokken. De kashba is ruim 160 jaar oud en de laatste 16 jaar hebben er restauratie werkzaamheden plaats gevonden. Tijdens een zware regenperiode zijn delen van de kashba ingestort en dat gebeurt dan ook bij andere gebouwen die op dezelfde manier zijn gebouwd. In deze omgeving achter de Atlasbergen kan het voorkomen dat het vele jaren achtereen niet regent.

Kashba de la Palmeraie	Kashba de la Palmeraie

Kashba de la Palmeraie	Kashba de la Palmeraie

Kashba de la Palmeraie	Kashba de la Palmeraie

Kashba de la Palmeraie	Kashba de la Palmeraie

Kashba de la Palmeraie	Kashba de la Palmeraie

Kashba de la Palmeraie	Buren van Kashba de la Palmeraie

Maandag, 31 oktober.
Deze dag reden we van Agdez naar Zagora. Daar zijn we aan het begin van de siësta aangekomen. We reden als tijdverdrijf door naar het einde van deze hoofdweg, naar M'hamid. Hier loopt de weg door in de Sahara. In M'hamid aangekomen kochten we ieder een tulband, zodat we tijdens stof- of zandstormen ons een beetje konden beschermen.
De hoofdweg eindigt in M'hamid inderdaad in het klapzand van de Sahara. Onderweg kregen we alvast een idee wat ons de komende dagen in deze omgeving te wachten zou staan, als we de piste tussen Zagora naar Merzouga zouden gaan rijden.
We dachten dat we er klaar voor waren.

Geen overbodig verzoek	Verboden voor kamelen?!

Stof wervelingen

Zand wordt vastgehouden

M'hamid, begin van de Sahara	M'hamid, 3× Landcruiser 105